Thế nào là công chức, viên chức?

Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. (Theo quy định tại Khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cán bộ, công chức và luật viên chức năm 2019)

Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. (Theo quy định tại Điều 2 Luật Viên chức năm 2010)

Vì sao công chức, viên chức không được thành lập công ty?

Theo quy định tại Điểm a, Khoản 2 Điều 3 Luật Phòng chống tham nhũng năm 2020 có quy định: “Người có chức vụ, quyền hạn là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó, bao gồm: a) Cán bộ, công chức, viên chức;” Theo đó công chức, viên chức là những người giữ chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Nhà nước. Và theo quy định tại Điều 20 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2020 thì người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị không được:

  • Thứ nhất: Thành lập, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, trừ trường hợp luật có quy định khác.
  • Thứ hai: Thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã thuộc lĩnh vực mà trước đây mình có trách nhiệm quản lý trong thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ.

Căn cứ vào những quy định của pháp luật thì Công chức, Viên chức là những người không được thành lập doanh nghiệp và tham gia quản lý doanh nghiệp. Pháp luật quy định như vậy là bởi: Công chức, Viên chức là những người nắm giữ chức vụ và quyền hạn trong các cơ quan Nhà nước, đảm nhiệm những nhiệm vụ quan trọng trong bộ máy của Nhà nước. Do đó, pháp luật quy định cán bộ, công chức, viên chức không được thành lập và quản lý doanh nghiệp là nhằm ngăn chặn tình trạng tiêu cực, ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lạm quyền có thể xảy ra. Hơn nữa việc pháp luật quy định như vậy nhằm đảm bảo sự minh bạch, liêm chính, trách nhiệm của Công chức, Viên chức khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ.

Công chức, viên chức có được quyền góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp trong công ty hay không?

Theo những quy định trên thì Công chức, viên chức không được thành lập công ty và tham gia quản lý công ty, tuy nhiên pháp luật không cấm Công chức, viên chức tham gia góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp khi doanh nghiệp đã đi vào quá trình hoạt động. Thế nhưng việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp  vẫn có những sự hạn chế nhất định, cụ thể:

  • Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan nhà nước không được góp vốn vào doanh nghiệp hoạt động trong phạm vi ngành, nghề mà người đó trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước hoặc để vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con kinh doanh trong phạm vi ngành, nghề do người đó trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước. (Khoản 4 Điều 20 Luật Phòng, chống tam nhũng 2020)
  • Viên chức được góp vốn nhưng không tham gia quản lý, điều hành công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học tư, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác. (Khoản 3 Điều 14 Luật Viên chức năm 2010)

Theo đó Công chức, Viên chức không được tham gia thành lập doanh nghiệp và quản lý doanh nghiệp nhưng vẫn được góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp trong công ty. Tuy nhiên việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp vẫn có những hạn chế, nhằm ngăn chặn tình trạng tham nhũng và lạm quyền có thể xảy ra.

Tham khảo

+ Thủ tục thành lập doanh nghiệp

+ Dịch vụ thành lập công ty trọn gói