Điều kiện được miễn nghĩa vụ trong hợp đồng do sự kiện bất khả kháng
Luật sư Trí Nam hướng dẫn cách xác định sự kiện bất khả kháng khi thực hiện hợp đồng để thỏa thuận và ghi nhận vào hợp đồng tạo điều kiện thuận lợi cho các bên khi thực hiện hợp đồng đã ký.
Điều kiện áp dụng sự kiện bất khả kháng khi thực hiện hợp đồng
Căn cứ Khoản 1 Điều 156 Bộ luật Dân sự năm 2015 “Sự kiện bất khả kháng là những sự kiện xảy ra ngoài ý chí của con người khiến chúng ta không thể lường trước và khắc phục được mặc dù đã áp dụng các biện pháp cần thiết, khả năng cho phép”
Từ khái niệm sự kiện bất khả kháng ta có thể xác định một sự kiện được xem là sự kiện bất khả kháng khi đáp ứng các điều kiện sau:
✔ Thứ nhất, đó là những sự kiện xảy ra một cách khách quan hay gọi là sự kiện khách quan, tức sự kiện đó nằm ngoài phạm vi kiểm soát của bên vi phạm hợp đồng. Ví dụ: sự kiện bão, lũ, động đất, sóng thần...
✔ Thứ hai, hậu quả của sự kiện không thể lường trước được tại thời điểm giao kết hoặc trong quá trình thực hiện hợp đồng cho đến trước thời điểm xảy ra hành vi vi phạm
✔ Thứ ba, hậu quả của sự kiện đó không thể khắc phục được mặc dù áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Như vậy, chỉ khi đáp ứng cả ba điều kiện nêu trên thì một sự kiện mới có thể được xem là bất khả kháng và là căn cứ để miễn trách nhiệm đối với bên vi phạm.
Thỏa thuận trường hợp bất khả kháng trong hợp đồng kinh tế
✔ Các hiện tượng thiên nhiên như mưa, lũ, hỏa hoạn, bão, sóng thần, núi lửa phun trào.... Việc coi những hiện tượng thiên tai là sự kiện bất khả kháng được áp dụng thống nhất trong thực tiễn áp dụng pháp luật
✔ Các hiện tượng xã hội như: chiến tranh, đảo chính, đình công, cấm vận, thay đổi chính sách của Chính phủ
✔ Ngoài ra, các bên có thể thỏa thuận những sự kiện như: thiếu nhiên liệu, mất điện, lỗi mạng...là sự kiện bất khả kháng để miễn trách nhiệm khi vi phạm
Pháp luật hiện nay đưa ra khái niệm sự kiện bất khả kháng bằng cách định nghĩa chính vì vậy nó mang tính khái quát nhưng thiếu tính cụ thể dễ tranh chấp. Trên thực tiễn áp dụng các bên thường xuyên tranh chấp liên quan đến việc xác định trường hợp được xem là bất khả kháng. Chính vì điều này nên khi soạn thảo hợp đồng các bên nên có điều khoản về sự kiện bất khả kháng và nghĩa vụ thông báo của bên vi phạm do sự kiện bất khả kháng.
Tham khảo: Dịch vụ soạn thảo hợp đồng kinh tế
Điều kiện được miễn thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng khi có sự kiện bất khả kháng
Khi sự kiện bất khả kháng xảy ra, bên có nghĩa vụ phải thực hiện theo thỏa thuận hợp đồng đã ký được miễn nghĩa vụ nếu đáp ứng 3 điều kiện sau:
✔ Một là, đây phải là “sự kiện xảy ra một cách khách quan”. Sự kiện này có thể là sự kiện tự nhiên như thiên tai, nhưng cũng thể là do con người gây ra như hành động của một người thứ ba. Về tính “khách quan”, trong thực tế giới hạn giữa “khách quan” và “không khách quan” đôi khi rất mỏng manh. Khi một doanh nghiệp không thể thực hiện được hợp đồng đối với đối tác của mình do công nhân của doanh nghiệp đình công thì có được coi là một sự kiện xảy ra một cách khách quan không? Câu trả lời là không.
✔ Hai là, đây phải là sự kiện “không thể lường trước được” tại thời điểm giao kết hợp đồng nhưng xảy ra sau thời điểm này. Các bên có thể không lường trước được một sự kiện xảy ra tại thời điểm giao kết. Trong trường hợp như vậy thì chúng ta không áp dụng chế định liên quan đến bất khả kháng. Ví dụ, Công ty A nhận vận chuyển một lô hàng cho Công ty B bằng tàu C. Tại thời điểm giao kết hợp đồng, tàu C đang được sử dụng ở ngoài khơi và bị đắm chìm nhưng việc này chưa được thông báo về Công ty. Như vậy, các bên không lường được sự kiện làm cản trở thực hiện hợp đồng nhưng xảy ra tại thời điểm giao kết. Ở đây, không áp dụng chế định “bất khả kháng” mà vận dụng những quy định liên quan đến giao kết hợp đồng.
✔ Ba là, sự việc xảy ra “không thể khắc phục” được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết.
Trong quá trình giải quyết tranh chấp hợp đồng kinh tế, Luật sư Trí Nam cũng gặp nhiều tranh chấp xoay quanh việc có hay không được áp dụng miễn nghĩa vụ theo sự kiện bất khả kháng. Bởi khi bên phải thực hiện nghĩa vụ mà không thực hiện thì đương nhiên sẽ ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của bên còn lại.
Quý khách hàng cần hỗ trợ tư vấn sâu hơn hãy liên hệ Luật sư Trí Nam ngay hôm nay theo số 0934.345.745.
Chúc các bạn thành công!
Tham khảo: Dịch vụ luật sư uy tín tại Hà Nội