Nghị quyết số 105/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, Chính phủ đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nghiên cứu, giảm mức phí công đoàn từ 2% xuống 1% (tức giảm 50% kinh phí công đoàn) và giãn thời hạn nộp kinh phí trong năm 2023. Nếu quy định trên được áp dụng thì đây là một chính sách rất cần thiết tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

Kinh phí công đoàn có bắt buộc phải nộp không?

Đoàn phí, kinh phí công đoàn đều là những nguồn thu tài chính công đoàn được sử dụng để tổ chức các hoạt động liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người lao động như hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch; thăm hỏi, trợ cấp người lao động khi ốm đau, thai sản, hoạn nạn,…; khen thưởng người lao động, con của người lao động có thành tích trong học tập, công tác,…

Điều 26 Luật Công đoàn năm 2012 nêu rõ:

1. Đoàn phí công đoàn do đoàn viên công đoàn đóng theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam;

2. Kinh phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động;

Từ quy định trên, có thể thấy, đoàn phí sẽ do đoàn viên của công đoàn đóng. Hay nói cách khác, chỉ người lao động tham gia công đoàn mới phải đóng khoản đoàn phí này. Trường hợp người lao động không tham gia hoặc doanh nghiệp không thành lập công đoàn cơ sở thì người lao động sẽ không phải đóng đoàn phí.

Trong khi đó, việc đóng kinh phí công đoàn sẽ thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động. Dù doanh nghiệp có thành lập công đoàn cơ sở hay không thì cũng đều phải đóng khoản phí này.

Như vậy, kinh phí công đoàn là khoản phí bắt buộc phải đóng đối với mỗi doanh nghiệp.

Thời hạn nộp kinh phí công đoàn

Thời hạn nộp kinh phí công đoàn là hàng tháng một lần, cùng thời điểm mà người lao động và người sử dụng lao động phải nộp bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Mức đóng đoàn phí công đoàn mới nhất

Theo Điều 23 Quyết định 1908/QĐ-TLĐ năm 2016, mức đóng đoàn phí công đoàn được thực hiện như sau:

  • Đoàn viên ở công đoàn cơ sở cơ quan, tổ chức, đơn vị hưởng lương theo bảng lương, bậc lương do Nhà nước quy định:

Mức đóng hàng tháng = 1% x Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương cấp bậc, chức vụ, lương theo hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề.

  • Đoàn viên ở công đoàn cơ sở doanh nghiệp nhà nước (cả công đoàn Công ty cổ phần nhà nước giữ cổ phần chi phối):

Mức đóng hàng tháng = 1% x Tiền lương thực lĩnh

Trong đó:

  1. Tiền lương thực lĩnh: Tiền lương đã khấu trừ tiền đóng khấu trừ tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân của đoàn viên.
  2. Mức đóng đoàn phí tối đa = 10% x Mức lương cơ sở = 234.000 đồng/tháng (Mức lương cơ sở hiện nay là 2,34 triệu đồng/tháng).
  • Đoàn viên ở công đoàn cơ sở doanh nghiệp ngoài nhà nước:

Mức đóng hàng tháng = 1% x Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

Mức đóng đoàn phí tối đa = 10% x Mức lương cơ sở = 234.000 đồng/tháng.

  • Trường hợp không phải đóng đoàn phí:
  1. Đoàn viên công đoàn hưởng trợ cấp BHXH từ 01 tháng trở lên đang trong thời gian hưởng trợ cấp;
  2. Đoàn viên công đoàn trong thời gian không có việc làm, không có thu nhập, nghỉ việc riêng từ 01 tháng trở lên không hưởng tiền lương.

Hướng dẫn trích nộp kinh phí công đoàn mới nhất

Mức trích nộp kinh phí công đoàn áp dụng theo Điều 5 Nghị định 191/2013/NĐ-CP quy định mức đóng kinh phí công đoàn của doanh nghiệp như sau:

Mức đóng = 2% x Quỹ tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho người lao động

Trong đó: Quỹ tiền lương này được xác định là tổng mức tiền lương của những người lao động thuộc đối tượng phải đóng BHXH.+ Riêng với đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân: Quỹ tiền lương là tổng mức tiền lương của những cán bộ, công nhân viên chức quốc phòng, lao động làm việc hưởng lương trong các nhà máy, doanh nghiệp, đơn vị; cán bộ, công nhân, viên chức, lao động làm việc hưởng lương trong các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị khoa học-kỹ thuật, sự nghiệp và phục vụ trong Công an nhân dân.

Việc đóng kinh phí công đoàn của doanh nghiệp được đóng hằng tháng cùng thời điểm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động, trừ doanh nghiệp nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp trả tiền lương theo chu kỳ sản xuất, kinh doanh đóng kinh phí công đoàn theo tháng hoặc quý cùng với thời điểm đóng BHXH bắt buộc trên cơ sở đăng ký với tổ chức công đoàn.

Không đóng kinh phí công đoàn có bị phạt?

Người sử dụng lao động có trách nhiệm nộp kinh phí công đoàn vào tài khoản của Liên đoàn Lao động cấp quận (bao gồm quận, huyện) nơi doanh nghiệp/tổ chức/đơn vị có trụ sở hoạt động. Trường hợp doanh nghiệp không chịu đóng hoặc không đóng đủ kinh phí công đoàn sẽ bị xử phạt theo Nghị định 12/2021/NĐ-CP. Cụ thể, Điều 37 Nghị định này quy định:

  • Phạt tiền từ 12% – dưới 15% tổng số tiền phải đóng kinh phí công đoàn nếu:

+ Chậm đóng kinh phí công đoàn;

+ Đóng kinh phí công đoàn không đúng mức quy định;

+ Đóng kinh phí công đoàn không đủ số người thuộc đối tượng phải đóng.

  • Phạt tiền từ 18% – 20% tổng số tiền phải đóng kinh phí công đoàn: Không đóng kinh phí công đoàn cho toàn bộ người lao động thuộc đối tượng phải đóng.

Lưu ý: Mức phạt trong các trường hợp này không quá 75 triệu đồng.

Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải nộp cho tổ chức công đoàn số tiền kinh phí công đoàn chậm đóng, đóng chưa đủ hoặc chưa đóng và số tiền lãi của số tiền kinh phí công đoàn chưa đóng, chậm đóng theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước trong 30 ngày kể từ ngày có quyết định xử phạt.

Hướng dẫn chi kinh phí công đoàn mới nhất

  • Phân bổ nguồn thu đoàn phí công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng cho các khoản, mục chi sau:

+ Chi lương, phụ cấp cán bộ công đoàn chuyên trách và phụ cấp cán bộ công đoàn tối đa 45% nguồn thu đoàn phi công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng.

Trong trường hợp thiếu, công đoàn cơ sở phải xem xét giảm đối tượng, mức chi phụ cấp cán bộ công đoàn cho phù hợp với nguồn tài chính được phân bổ.

+ Chi thăm hỏi đoàn viên công đoàn tối thiểu 40% nguồn thu đoản phí công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng.

+ Chi khác tối đa 15% nguồn thu đoàn phí công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng.

  • Phân bổ nguồn thu kinh phí công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng cho các khoản, mục chi sau:

+ Chi trực tiếp chăm lo, bảo vệ, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn đoàn viên và người lao động tối thiểu 60% nguồn thu kinh phí công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng.

Tại những đơn vị có quan hệ lao động phức tạp, công đoàn cơ sở dành tối thiểu 25% nguồn kinh phí của mục chi này để dự phòng cho hoạt động bảo vệ đoàn viên, người lao động; sau 02 năm liền kề không sử dụng có thể chuyển sang chi cho các nội dung thuộc mục chi này.

+ Chi tuyên truyền, vận động đoàn viên và người lao động tối đa 25% nguồn thu kinh phí công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng.

+ Chi quản lý hành chính tối đa 15% nguồn thu kinh phí công đoàn công đoàn cơ sở được sử dụng.

Trên đây là hướng dẫn trích nộp kinh phí công đoàn và hướng dẫn chi kinh phí công đoàn theo quy định hiện hành. Hy vọng các chia sẻ của Luật Trí Nam về kinh phí công đoàn sẽ giúp mọi người áp dụng pháp luật đúng và đầy đủ hơn.

Tham khảo:

+ Thủ tục thành lập doanh nghiệp

+ Dịch vụ tư vấn pháp luật thường xuyên