Nghĩa vụ của cha, mẹ khi chậm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng

Có trường hợp Tòa án buộc người chậm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải chịu tiền lãi chậm thực hiện nghĩa vụ theo khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015 nhưng có trường hợp thì không. Theo quy định tại Điều 117 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì: “Việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần.”. Còn theo quy định tại điều 282 Bộ luật Dân sự 2015 thì: “Nghĩa vụ được thực hiện theo định kỳ theo thỏa thuận, theo quy định của pháp luật hoặc quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Việc chậm thực hiện nghĩa vụ theo từng kỳ cũng bị coi là chậm thực hiện nghĩa vụ.”. Như vậy, về bản chất chậm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng (bằng tiền) cũng có tính chất như chậm thực hiện nghĩa vụ trả tiền nên theo quy định tại Điều 357 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì người chậm thực người chậm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải chịu tiền lãi chậm thực hiện nghĩa vụ theo khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015. Điều này sẽ hạn chế người có nghĩa vụ cấp dưỡng cố tình chậm trễ thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng trong giai đoạn thi hành án.

Quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con hiện nay

“Sau khi ly hôn, vợ, chồng vẫn có nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con chưa thành niên hoặc đã thành niên bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Theo quy định tại khoản 1 Điều 92 thì người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con. Đây là nghĩa vụ của cha, mẹ; do đó, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không, người không trực tiếp nuôi con vẫn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con".

Trong trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng vì lý do nào đó thì Toà án cần giải thích cho họ hiểu rằng việc yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là quyền lợi của con để họ biết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện, họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con.

✔  Như vậy, sau khi ly hôn người không trực tiếp nuôi con phải cấp dưỡng nuôi con đến khi thành niên (18 tuổi); nếu con thành niên mà không tự nuôi sống được bản thân do bị tàn tật hoặc không có năng lực hành vi dân sự thì người có nghĩa vụ cấp dưỡng phải có trách nhiệm cấp dưỡng không thời hạn.

✔  Tiền cấp dưỡng nuôi con được quy định tại mục 11 Nghị quyết số  của hội đồng thẩm phán như sau: "Tiền cấp dưỡng nuôi con bao gồm những chi phí tối thiểu cho việc nuôi dưỡng và học hành của con và do các bên thỏa thuận. Trong trường hợp các bên không thỏa thuận được thì tùy vào từng trường hợp cụ thể, vào khả năng của mỗi bên mà quyết định mức cấp dưỡng nuôi con cho hợp lý...".

✔  Khi quyết định mức tiền phải cấp dưỡng, tòa án sẽ căn cứ vào mức thu nhập của người cấp dưỡng, vì vậy mức cấp dưỡng thường không cao hơn mức thu nhập của người cấp dưỡng. Tuy nhiên, trong trường hợp mức cấp dưỡng nuôi con tòa án phán quyết vẫn vượt quá khả năng của người cấp dưỡng thì người cấp dưỡng có quyền làm đơn đề nghị tòa án xem xét lại mức cấp dưỡng.

✔  Theo  quy định tại: “Điều 53 - Luật Hôn nhân và gia đình có quy định về mức cấp dưỡng như sau: "Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng... Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu tòa án giải quyết”.

Xem thêm: Thủ tục ly hôn

Yêu cầu thực hiện nghĩa vụ trả tiền cấp dưỡng nuôi con

Khi có tranh chấp về nghĩa vụ trả tiền cấp dưỡng nuôi con thì mẫu thuẫn thường phát sinh do:

  1. Một là người có nghĩa vụ cấp dưỡng không thực hiện nghĩa vụ hoặc trốn tránh nghĩa vụ
  2. Hai là người có nghĩa vụ cấp dưỡng thấy mức cấp dưỡng không phù hợp quá cao so với thu nhập của mình
  3. Ba là người có quyền yêu cầu cấp dưỡng thấy rằng mức cấp dưỡng quá thấp không phù hợp với điều kiện nuôi con

Theo Luật Trí Nam, tranh chấp về tiền cấp dưỡng nuôi con là dạng tranh chấp phức tạp bởi việc giải quyết không chỉ đảm bảo đúng pháp luật, phù hợp thực tế mà nó còn đảm bảo sự hài hòa để không ảnh hưởng đến việc thăm non con sau tranh chấp. Khi có tranh chấp thì:

  • Khi người không trực tiếp nuôi con không thực hiện đúng nghĩa vụ trả tiền cấp dưỡng nuôi con theo thời hạn được ghi nhận tại bản án, quyết định của Tòa án thì người trực tiếp nuôi con có thể yêu cầu cơ quan thi hành án buộc đối phương phải thực hiện việc trả tiền cấp dưỡng nuôi con theo quy định. Tiền cấp dưỡng nuôi con chậm thanh toán được tính lãi theo mức lãi suất khoảng 10%/01 năm.
  • Đối với 2 dạng tranh chấp còn lại thì người thấy rằng quyền lợi bị xâm phạm do phán quyết của Tòa án ấn định mức cấp dưỡng không hợp lý có quyền làm đơn yêu cầu Tòa án giải quyết lại vấn đề này theo quy định.

Trên đây là một số chia sẻ của Luật sư Trí Nam, mọi yêu cầu trợ giúp Quý khách hàng hãy liên hệ Luật sư ngay hôm nay.

Tham khảo: Điều kiện giành quyền nuôi con khi ly hôn